Na: Prof. Amartya Vandana.
Mtaalamu wa uchumi na falsafa
Imechapishwa: Juni 1, 2025
Katika miaka ya hivi karibuni, bara la Afrika limekuwa kitovu cha mabadiliko makubwa ya kisiasa—siyo kwa njia ya kura, bali kupitia risasi. Tumeingia kwenye kipindi kipya cha kihistoria ambapo mapinduzi ya kijeshi yanazidi kushika kasi, na kuvuruga matumaini ya demokrasia ambayo yalianza kujengwa kwa miongo kadhaa.
Katika makala hii, tunachunguza: nini kinasababisha mapinduzi haya? Nani anafaidika? Na Afrika inakwenda wapi kutoka hapa?
Nchi Zilizoshuhudia Mapinduzi ya Kijeshi (2020–2025)
Tangu mwaka 2020, hizi ndizo nchi ambazo zimeanguka mikononi mwa wanajeshi:
Mali – Mapinduzi mara mbili (2020 na 2021)
Guinea – 2021
Chad – 2021 (urithi wa kijeshi baada ya kifo cha rais)
Sudan – 2021
Burkina Faso – 2022 (mara mbili)
Niger – 2023
Gabon – 2023
Sudan ya Kusini – Migogoro ya kijeshi iliyozuia uongozi wa kiraia
Kwa ujumla, ni kama historia inajirudia – enzi ya mapinduzi ya miaka ya 1960 hadi 1980 inaonekana kurejea kwa sura mpya.
Sababu Kuu za Mapinduzi
1. Uongozi Usiojali Wananchi
Katika nchi nyingi, viongozi wamekuwa wakituhumiwa kwa rushwa, ukandamizaji wa haki, na kushindwa kutoa huduma za msingi kama afya na elimu. Wananchi wamechoshwa.
2. Tishio la Usalama
Mali, Burkina Faso, na Niger zimekumbwa na machafuko kutoka kwa makundi ya kigaidi. Wanajeshi walijenga hoja kuwa serikali haziwezi tena kulinda raia – hivyo wakaamua kuchukua mamlaka.
3. Nguvu ya Mitandao ya Kijamii na Hasira ya Vijana
Mitandao imekuwa jukwaa la kuonyesha kukerwa kwa wananchi, hasa vijana. Baadhi yao wanaona mapinduzi kama "suluhisho la haraka" badala ya kusubiri chaguzi zisizo na matokeo.
4. Ushawishi wa Mataifa ya Kigeni
Kuna hisia kwamba baadhi ya mataifa ya Ulaya kama Ufaransa au mashirika ya kimataifa hujihusisha mno na siasa za ndani, huku mataifa kama Urusi yakitumia nafasi hiyo kuongeza ushawishi wake kijeshi.
Athari za Mapinduzi kwa Bara la Afrika
Kufifia kwa Demokrasia: Katiba zinasimamishwa, chaguzi hazifanyiki, vyama vya siasa vinapigwa marufuku.
Vikwazo vya Kiuchumi: Jumuiya ya ECOWAS na Umoja wa Afrika hutoa vikwazo vinavyoumiza uchumi na raia wa kawaida.
Mgawanyiko wa Maoni: Wengine wanapongeza mapinduzi, wengine wanapinga – hali hii huleta sintofahamu ya kisiasa.
Je, Afrika Inarudi Nyuma au Inatafuta Njia Mpya?
Kuna ukweli mchungu: Wakati Afrika ina idadi kubwa ya vijana, matumaini yao ya mabadiliko yanazidi kupotea kwenye mfumo wa siasa uliochakaa. Katika mazingira kama haya, mapinduzi ya kijeshi yanageuka kuwa kivuli cha matumaini – lakini mara nyingi huwa na mwisho mbaya.
Kuna dalili za kurejea kwenye siasa za mabavu, huku mataifa ya kigeni yakiendelea kucheza “mchezo wa maslahi.” Kama mfano, Urusi imekuwa ikionekana kama rafiki mpya wa tawala za kijeshi, huku Ufaransa ikitimuliwa katika baadhi ya maeneo.
Hitimisho
Mapinduzi ya kijeshi si jambo jipya kwa Afrika – lakini toleo hili la sasa lina sura mpya. Linachochewa na mchanganyiko wa hasira ya vijana, udhaifu wa serikali, na hali ya kiuchumi isiyoeleweka. Lakini suluhisho la kweli bado lipo: kujenga taasisi bora, viongozi wanaowajibika, na elimu ya uraia kwa kizazi kijacho.
Afrika haihitaji risasi kuokoa maisha, bali mabadiliko ya kweli yanayotokana na sauti ya wananchi, sio mtutu wa bunduki.
Umefurahia kusoma makala hii?
Tafadhali acha maoni yako hapa chini na usisahau kushiriki na wengine!
Kwa mawasiliano au ushauri wa kitaalamu, wasiliana nasi kupitia stonetowngazette68.blogspot.com
Comments
Post a Comment