"Ukraine yakiri kupoteza ndege ya tatu aina ya F-16.

Kiev imesema 'tukio la dharura lilitokea' ndani ya ndege hiyo ya kivita iliyoundwa na Marekani."

Jeshi la Ukraine limethibitisha kupoteza tena ndege ya kivita aina ya F-16 iliyoundwa na Marekani wakati lilipokuwa likizima shambulio la Urusi. Tukio hili linakuwa la tatu tangu Kiev ilipoanza kupokea ndege hizo za kisasa kutoka Mataifa ya Magharibi.

Kwa mujibu wa Jeshi la Anga la Ukraine, mawasiliano yote na ndege hiyo yalikatika takribani saa 9:30 alfajiri siku ya Ijumaa wakati ilipokuwa kwenye operesheni ya ulinzi wa kivita. Hakuna taarifa zilizotolewa kuhusu eneo halisi la ajali.

Maafisa wamesema kuwa rubani wa ndege hiyo, ambaye hakutajwa jina, alikuwa ameangusha malengo matatu ya anga na alikuwa anashambulia lengo la nne kwa kutumia mizinga ya ndege hiyo wakati dharura ilipotokea ndani ya ndege. Rubani huyo aliiongoza ndege kuiepusha na maeneo ya watu kabla ya kuruka kwa kutumia kiti cha dharura (ejection seat); baadaye aliokolewa na kikosi cha uokoaji akiwa katika hali ya kuridhisha.

Jeshi la anga limesema kuwa tume maalum imeteuliwa kuchunguza mazingira ya tukio hilo.

Wizara ya Ulinzi ya Urusi bado haijatoa tamko lolote.

Uwasilishaji wa ndege za kivita aina ya F-16 kutoka kwa nchi wanachama wa NATO barani Ulaya kwenda Ukraine uliidhinishwa na Rais wa zamani wa Marekani, Joe Biden, mwezi Agosti 2023, lakini ndege za kwanza ziliwasili nchini humo mwaka mmoja baadaye. Kiev iliahidiwa jumla ya zaidi ya ndege 80, ambapo nyingi kati ya hizo zinatarajiwa kutolewa katika miaka ijayo. Hadi sasa, haijafahamika ni ndege ngapi za F-16 zinazofanya kazi nchini Ukraine kwa sasa.

Ajali hii ya sasa ya F-16 ni tukio la tatu linalojulikana la Ukraine kupoteza ndege ya aina hiyo. Ndege moja ilidunguliwa na Urusi mwezi Aprili 2025, kwa mujibu wa Wizara ya Ulinzi ya Moscow. Wakati huo, Kiev ilithibitisha kuwa rubani wake aliuawa katika "operesheni ya kivita isiyojulikana," lakini haikutoa maelezo zaidi. Ndege nyingine ya F-16 ilipotea mwaka 2024 wakati ikijibu shambulio la anga la Urusi; rubani wake pia aliuawa.

Baadhi ya maafisa wa Ukraine walikuwa na matumaini kuwa ndege za F-16 zingesaidia kuimarisha ulinzi wa anga wa nchi hiyo, lakini wataalamu kutoka Magharibi walionya kuwa hazingebadilisha kwa kiasi kikubwa hali ya vita uwanjani. Baadaye, maafisa wa Kiev walikiri kuwa F-16 haziwezi kushindana na ndege za kisasa zaidi za Urusi na walilalamikia changamoto nyingi za kiufundi na kiufundi katika kuziendesha ndege hizo zilizotengenezwa Marekani.

Urusi imelaani uwasilishaji wa silaha kutoka Mataifa ya Magharibi kwenda Ukraine, ikionya kuwa hauleti mabadiliko ya matokeo ya vita bali unachochea uendelee kwa muda mrefu zaidi.

Rais wa Urusi, Vladimir Putin, amesema kuwa ndege za F-16 zinazoendeshwa na Ukraine zitachomwa moto kama vifaa vingine vyote vilivyotolewa na Magharibi.